Εκφοβιστική συμπεριφορά και τι σημαίνει

Με αφορμή την Παγκόσμια ημέρα κατά της ενδοσχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού ας κάνουμε μια αναφορά στα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς αυτής.

Η εκφοβιστική συμπεριφορά μεταξύ των μαθητών τόσο στη Δημοτική όσο και στη Μέση Εκπαίδευση επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό τα παιδιά. Το θέμα αυτό είναι πολύ μεγάλης σημασίας για την ψυχική και σωματική υγεία πρωτίστως των παιδιών, αλλά και για τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς, τους φορείς των κρατικών υπηρεσιών και την κοινωνία ευρύτερα. Ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί πλέον ένα από τα σοβαρότερα κοινωνικά προβλήματα. Η ίδια η εκφοβιστική συμπεριφορά είναι μία πράξη βίας στην οποία εμπλέκονται τόσο ο θύτης και το θύμα όσο και τα συστήματα μέσα από τα οποία τα παιδιά πλάθουν τις αντιλήψεις και τις στάσεις τους, δηλαδή την οικογένεια και το σχολείο.

Είναι πολύ σημαντικό η εκφοβιστική συμπεριφορά να προλαμβάνεται έγκαιρα διότι ένα παιδί μπορεί τη συμπεριφορά αυτή να τη συνεχίσει μετέπειτα και στην ενήλικη ζωή του με τη μορφή εγκληματικότητας, συζυγικής βίας, της κακομεταχείρισης και κακοποίησης άλλων ατόμων τόσο ενηλίκων όσο και ανηλίκων.

Τι είναι όμως η εκφοβιστική συμπεριφορά; Η εκφοβιστική συμπεριφορά είναι μία επιθετική στάση, πράξη ή χειρισμός εναντίον ενός ή περισσοτέρων ατόμων και επιχειρείται από ένα άτομο ή μία ομάδα ατόμων. Χαρακτηρίζεται από κατάχρηση εξουσίας και η διάρκειά της μπορεί να είναι για σύντομη χρονική περίοδο ή ακόμη και για χρόνια. Ο θύτης βλάπτει το παιδί-θύμα χωρίς τον φόβο της αντεκδίκησης διότι πιστεύει στην αδυναμία του παιδιού-θύματος αλλά και στην αδιαφορία που δείχνουν οι θεατές. Η συχνότητα του φαινομένου της εκφοβιστικής συμπεριφοράς εξαρτάται από τους ορισμούς που λαμβάνονται υπόψη για το σκοπό αυτό. Ο βαθμός συχνότητας επηρεάζεται από τον εννοιολογικό προσδιορισμό και μπορεί να υπεισέρχονται και ψυχολογικοί ή κοινωνικοί παράμετροι όπως είναι τα στοιχεία ανάπτυξης, ηλικία, σχολική τάξη, αλλά και οι πολιτισμικές καταβολές του παιδιού . Έρευνες έχουν δείξει ότι οι εμπλεκόμενοι σε εκφοβιστικές συμπεριφορές είναι περισσότερο τα αγόρια σε σύγκριση με τα κορίτσια και στις δύο μορφές του αυτή του θύτη και του θύματος.

Τα χαρακτηριστικά μιας εκφοβιστικής συμπεριφοράς συνήθως είναι η άνιση σωματική δύναμη μεταξύ του θύτη και του θύματος, δηλαδή ο θύτης υπερέχει σωματικά έναντι του θύτη, η συμπεριφορά έχει στόχο τη βλάβη του παιδιού-στόχο, οι εκφοβιστικές συμπεριφορές είναι συστηματικές και επαναλαμβανόμενες ή αν αυτές γίνονται σποραδικά είναι σοβαρές και είναι είτε άμεσες ή έμμεσες και προκαλούν σωματική ή ψυχική βλάβη στο παιδί-θύμα.

Μετά και από όλες αυτές τις συμπεριφορές κρίθηκε αναγκαίο να συνταχθεί ένα συμβόλαιο τιμής-συναντίληψης μεταξύ του εκπαιδευτικού και του παιδιού-θύτη.